- پیام بلوچ - بلوچ و بلوچستان -payam baloch -

  باستان‌شناسان با شروع فصل جدید كاوش در اطراف گورستان پنج هزار ساله اسپیدژ در سیستان و بلوچستان به دنبال شناسایی شهر مسكونی مردم اسپیدژ هستند. 

  در 2 كیلومتری گورستان پنج هزار ساله «اسپیدژ»، محوطه‌ای وسیع وجود دارد كه به «پیر سهران» معروف است. در این منطقه آثار یك شهر مسكونی دیده می‌شود كه با قلوه سنگ‌های كوچك و بزرگ ساخته شده و باستان‌شناسان نمی‌دانند كه آیا این محوطه‌ كه متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد است، همان شهر مسكونی مردم اسپیدژ است یا شهری است كه در هزاره سوم در این منطقه وجود داشته و هنوز شناسایی نشده است.

    باستان‌شناسان با شروع فصل جدید كاوش در اطراف گورستان پنج هزار ساله اسپیدژ در سیستان و بلوچستان به دنبال شناسایی شهر مسكونی مردم اسپیدژ هستند. 

در 2 كیلومتری گورستان پنج هزار ساله «اسپیدژ»، محوطه‌ای وسیع وجود دارد كه به «پیر سهران» معروف است. در این منطقه آثار یك شهر مسكونی دیده می‌شود كه با قلوه سنگ‌های كوچك و بزرگ ساخته شده و باستان‌شناسان نمی‌دانند كه آیا این محوطه‌ كه متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد است، همان شهر مسكونی مردم اسپیدژ است یا شهری است كه در هزاره سوم در این منطقه وجود داشته و هنوز شناسایی نشده است.

 «محمد حیدری»، باستان شناس و سرپرست تیم كاوش در گورستان باستانی اسپیدژ،گفت: «برنامه كاوش این محوطه كه برای باستان‌شناسان بسیار سئوال برانگیز شده است، به سازمان ارایه شده و منتظر موافقت‌ آنها هستیم. آن چه از شهر مسكونی اسپیدژ می‌دانیم این است كه مردم این منطقه خانه‌های خود را با چوب و حصیر می‌ساختند، اما منطقه مسكونی «پیرسهران» كه در نزدیكی گورستان وجود دارد، ابهامات زیادی را برای ما به وجود آورده است. زیرا این شهر مسكونی با استفاده از قلوه سنگ ساخته شده و در عین حال تاكنون شهر یا محوطه دیگری در كنار «اسپیدژ» شناسایی نشده كه كاملا مجزا از اسپیدژ باشد.»

 وی گفت:‌ «این محوطه نیز به هزاره سوم قبل از میلاد تعلق دارد و دقیقا هم دوره با «اسپیدژ»‌به حیات خود ادامه می‌داده و تنها راه پاسخ به سئوالاتی كه پیرامون رابطه این شهر مسكونی با گورستان اسپیدژ وجود دارد، كاوش در این شهر سنگی است.»

 گورستان باستانی «اسپیدژ» یكی از اسرارآمیزترین محوطه‌های باستانی در ایران است. این گورستان 3 كیلومتری، چند سال پیش توسط باستان‌شناسان شناسایی شد. اما پیش از آن كه باستان‌شناسان به این منطقه برسند، حفاران غیرمجاز این گورستان پنج هزار ساله را با به وجود آوردن هزاران گودال تاراج كرده بودند. «اسپیدژ» در استان سیستان و بلوچستان و در چند كیلومتری بخش «بزمان» قرار داردآن در هیچ كجای دنیا پیدا نمی‌شود.»

 وی افزود: «این حفاران غیر مجاز اغلب مسلح هستند و هیچ كس نمی‌تواند از كار آنان جلوگیری كند. در حال حاضر نیز میراث فرهنگی هیچ مراقب آثاری در «اسپیدژ» ندارد و با این روندی كه اكنون مشاهده می‌كنیم، تا زمان كاوش‌ها در اسپیدژ، چیزی از این گورستان پنج هزار ساله باقی نخواهد ماند. این محوطه بسیار ناامن شده و افراد محلی نیز در برابر حفاران غیر مجاز هیچ مقاومتی از خود نشان نمی‌دهند.»

 به طور متوسط در هر هفته بیش از دو بار در گورستان باستانی «اسپیدژ» حفاری غیر مجاز انجام می‌شود. این تعداد نشان می‌دهد كه در هر 2 روز یكبار بیش از 5 گور باستانی در «اسپیدژ» توسط حفاران غیر مجاز تخلیه می‌شود و توسط قاچاقچیان اشیای عتیقه به نقاط مختلف جهان فرستاده می‌شود.

گورستان پنج هزار ساله «اسپیدژ» در 40 كیلومتری بخش «بزمان» قرار دارد.