حصیربافی پناه دستان ترك‌خورده بلوچ

          payam 
            بازدید : 1540
          2 / 6 / 1390
           نظرات ()
        

حصیر‌بافی به همراه قالیچه‌های سیستانی، سفال‌های كل‌پورگان و سوزن‌دوزی‌های بلوچ مهم‌ترین محصول هنری استان سیستان و بلوچستان هستند

به گفته رییس سازمان صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان ،حصیر‌بافی به همراه قالیچه‌های سیستانی، سفال‌های كل‌پورگان و سوزن‌دوزی‌های بلوچ مهم‌ترین محصول هنری استان هستند.به گفته رییس سازمان صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان ،حصیر‌بافی به همراه قالیچه‌های سیستانی، سفال‌های كل‌پورگان و سوزن‌دوزی‌های بلوچ مهم‌ترین محصول هنری استان هستند.

نخل‌های سربلند سیستان و بلوچستانبا صورت‌هایی قاچ‌خورده از گرمای كویری بلوچ، بر سراسر این دشت بی‌سوار قد كشیده‌اند. این فراوانی است شاید كه حصیربافی را به اصلی‌ترین هنر سنتی مردم بلوچ تبدیل كرده است. درخت‌های خرمای بیابانی كه اهالی بومی به آن «داز» می‌گویند برگ‌هایی می‌رویانند كه در گویش محلی «بیش» نامیده می‌شود و ماده اولیه حصیر است. 96 نوع محصول كاربردی از بافته‌های حصیر تولید می‌شود تا در بازارهای صنایع دستی اگر وجود داشته باشند به ازای نان شبی فروخته شوند.

«عبدالسلام بزرگ‌زاده» می گوید: «هر یك از این صنایع به دلایلی اهمیت زیادی برای استان دارند. سفال كل‌پورگان به دلیل پیشینه تاریخی 6 تا 7 هزار ساله‌ای كه دارد، قالیچه‌های سیستانی به دلیل حفظ اصالت كهن خودشان، سوزن‌دوزی به علت تنوع زیاد و گستردگی در منطقه بلوچستان و تعداد زنانی كه در این رشته فعالیت می‌كنند، و حصیربافی به خاطر مواد اولیه ارزان و بسیاری كه در استان به راحتی یافت می‌شود، مهم‌ترین محصولات استان را در بخش هنرهای سنتی تشكیل می‌دهند.»

به ادعای بزرگ‌زاده، منگلیج كه نوعی شیشه‌گری سنتی منطقه بوده است به كلی منسوخ شده بود ولی به تازگی سازمان صنایع دستی پیرمرد استادكاری را در روستای مخت از توابع نیك‌شهر یافته است كه بناست در كلاس‌های این سازمان هنرش را به هنرجویان بیاموزد. سازمان صنایع دستی سیستان و بلوچستان برای جلوگیری از منسوخ شدن هنر منگلیج در نظر دارد با همكاری شورای روستای مخت كلاس‌های آموزشی این رشته را در سال 84 راه‌اندازی كند. بزرگ‌زاده افزود: «طرحی را هم به صداوسیما ارائه داده‌ایم به نام منگلیج كه بر اساس آن فیلم مستندی برای پخش از شبكه‌های سراسری تهیه شود.»

نساجی سنتی و زیورآلات محلی هم دیگر هنرهای سنتی این استان بوده‌اند كه به مرور زمان اصالت خود را از دست داده‌اند و سازمان صنایع دستی سعی در احیای آنها دارد.

رییس سازمان صنایع دستی سیستان و بلوچستان با اشاره به این‌كه حضور در نمایشگاه‌ها یكی از راه‌های بازاریابی برای محصولات استان به شمار می‌رود، ادامه داد: «سازمان صنایع دستی ایران در نظر دارد نمایشگاه‌های تخصصی را در سراسر كشور برپا كند كه در همین راستا نمایشگاه رودوزی‌های محلی، آبان ماه در سیستان و بلوچستان برگزار می‌شود.سایت سازمان صنایع دستی سیستان و بلوچستان هم با یاری بخش IT دانشگاه صنعتی شریف راه‌اندازی شده است كه برای معرفی محصولات صنایع دستی استان به كار می‌رود.»

وی معتقد است ارتباط بسیار نزدیكی بین توسعه صنایع دستی و توسعه گردشگری وجود دارد چون اگر گردشگری رونق بگیرد قطعا صنایع دستی بازار بهتری خواهد داشت و اگر بازارچه‌های صنایع دستی رونق بگیرند قطعا به عنوان یك جاذبه توریستی در خدمت گردشگری قرار خواهند داشت.

عبدالاسلام بزرگ‌زاده با بیان این مطلب كه تاكنون از 59 هزار هنرمند هنرهای سنتی استان كه مورد شناسنایی قرار گرفته‌اند برای نه هزار و 665 نفر آنها كارت صنعت‌گری صادر شده است، تاكید كرد: «برخورداری از بیمه‌های اجتماعی یكی از آرزوهای دیرینه این هنرمندان است كه باید اجرایی شود. این افراد كسانی هستند كه با دست كار می‌كنند و بیشتر هم افرادی هستند كه عمری را از دست داده‌اند تا به مرحله استادی برسند. كسانی كه از جوانی خود گذشته‌اند نباید در وضعیتی قرار بگیرند كه هیچ امیدی به آینده خود نداشته باشند. این افراد نه فقط محصولات‌ كه خودشان هم جزو میراث‌فرهنگی این سرزمین هستند و می توان به این وسیله انگیزه‌ای ایجاد كرد كه جوانان هم به دنبال این بزرگان حركت كنند و هنر ایشان را بیاموزند.»

بزرگ‌زاده ابراز امیدواری كرد كه با اجرایی شدن بیمه هنرمندان سازمان صنایع دستی موفق شود این خدمت بزرگ را نسبت به میراث فرهنگی و شناسنامه ایران انجام دهد.

تهران _ میراث خبر