منطقه باستانی دلگان بخشی از تمدن جلگه جازموریان محسوب می شود که در جلگه چاه هاشم قرار گرفته است. با کاهش میزان حفاری های غیر مجاز در جیرفت حفاران غیر مجاز راهی این محوطه شده اند و تا این لحظه بخش زیادی از اشیاء موجود در این گورستان را به غارت برده اند. چندی پیش حضور نیروی انتظامی در این منطقه باعث در گیری و تیراندازی شده بود که در پی آن هیچ یك از حفاران غیر مجاز دستگیر نشدند.
«محمد حیدری»، باستان شناس و معاون فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان در این باره گفت: هنگامی که برای بازدید از محل به دلگان رفتیم با تعداد زیادی پوکه روی سطح زمین مواجه شدیم که نشان از درگیری مسلحانه در این منطقه می داد. هنگامی که موضوع را از طریق نیروی انتظامی پیگیری کردیم ، متوجه شدیم که ماموران نیروی انتظامی هنگام سرکشی محوطه در دلگان با حفاران مسلح حاضر در منطقه درگیر شدند.
به گفته او کسی در این درگیری ها کشته با زخمی نشده است اما میزان پوکه ها نشان از شدت درگیری دارد.
حفاران غیر مجازی که در منطقه حضور دارند با داشتن اسلحه سعی دارند تا محوطه را به طور کامل در محاصره خودشان قرار دهند. به همین خاطر با مشاهده نیروی انتظامی شروع به تیراندازی به طرف خودرو آنها کرده اند و پس از آن به سرعت سوار موتور سیکلت شده اند و منطقه را ترک کرده اند.
حیدری گفت: پس از پایان در گیری ها و متواری شدن حفاران غیر مجاز از منطقه نیروی انتظامی از آنجا که افراد کافی برای حفاظت از گورستان های منطقه ندارد، منطقه را ترک کرد و پس از آن دوباره حفاران غیر مجاز کار خود را از سر گرفتند.
مسلح بودن حفاران غیر مجاز در منطقه دلگان باعث شده است تا مسئولان میراث فرهنگی هنگام سرکشی به محوطه با مشکل روبرو شوند.
محمد حیدری با اشاره به این موضوع گفت: هنگام بازرسی از محوطه های منطقه دلگان با لباس مبدل و ماشین های بدون آرم در منطقه حضور پیدا می کنیم تا حفاران غیر مجاز متوجه حضور ما نشوند. با کمک این روش فیلم هایی از برخی حفاران ضبط کرده ایم به همین شکل تا این لحظه موفق شده ایم از برخی حفاران غیرمجاز فیلم ضبط کنیم. هنگام بازنگری این فیلم ها متوجه شدیم در برخی بخش های محوطه های دلگان بیش از 50 نفر به صورت همزمان به کار حفاری غیر مجاز مشغول هستند.
اکثر حفاران غیر مجاز محوطه های باستانی دلگان از قاچاقچیان زبده ای هستند که در کار خود مهارت دارند و چند سالی را در محوطه های باستانی جیرفت وحوزه تمدن حلیل رود حفاری غیر مجاز داشته اند.
این عده با کاهش میزان حفاری های غیر مجاز در جیرفت راهی محوطه های باستانی دلگان شده اند.
هم اکنون گورستان باستانی و 5000 ساله چگردک توسط این حفاران مورد غارت قرار گرفته است و مسئولان نیز قادر به کنترل این حفاری ها نیستند.