- پیام بلوچ - بلوچ و بلوچستان -payam baloch -

 مشخصات جغرافیایى

استان سیستان و بلوچستان با 178431 كیلومتر مربع مساحت، 11 درصد از كل مساحت كشور را شامل مى‏شود و یكى از كم تراكم‏ترین استان‏هاى كشور از نظر جمعیت مى‏باشد. بیشترین مساحت این استان، به منطقه بلوچستان اختصاص دارد.

این استان بین 25 درجه و 3 دقیقه تا 31 درجه و 27 دقیقه عرض شمالى از خط استوا و 58 درجه و 50 دقیقه تا 62 درجه و 21 دقیقه طول شرقى از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است و مركز آن شهرستان زاهدان مى‏باشد.

استان سیستان و بلوچستان با داشتن حدود 300 كیلومتر مرز آبى، و 1800 كیلومتر مرز خاكى، از شمال به استان خراسان و كشور افغانستان، از مغرب به استان كرمان، از جنوب به دریاى عمان و از مشرق به كشورهاى پاكستان و افغانستان محدود است.

 ویژگى‏هاى طبیعى

كوه‏هاى این استان جزرشته كوه‏هاى مركزى ایران است و شامل ناهموارى‏هاى شرق چاله لوت و ارتفاعات دیواره شرقى و جنوبى چاله جازموریان است. به طور كلى این ناهموارى‏ها شامل دو قسمت مى‏شوند:

1- كوه‏هاى سیستان كه از غرب به بیابان لوت و از شرق به دشت سیستان منتهى مى‏گردد.

2- كوه‏هاى بلوچستان كه در جنوب كوه‏هاى سیستان بین چاله لوت و جازموریان و بیابان ماشكل و سواحل دریاى عمان گسترده شده‏اند. مهم‏ترین ارتفاعات این ناحیه عبارتند از: كوه تفتان، كوه بزمان، كوه بیرك، كوه ملك سیاه، و ....

مهم‏ترین رودخانه‏هاى این استان عبارتند از: رودخانه هیرمند، رودخانه بمپور، رودخانه كاجو ، رودخانه سرباز، رودخانه باهوكلات، رودخانه كهیر (نیكشهر)، رودخانه ماشكید (ماشكل)، رودخانه رابچ (فنوج)، رودخانه سیانجان (تلخ آب). علاوه بر این دو دریاچه هامون (سیستان) و جازموریان نیز در این استان قرار دارند.

آب و هواى این استان در قسمت سیستان بیابانى صحرائى (خشك و برى) كه اقلیم گرم و بارندگى و رطوبت اندك از ویژگى‏هاى آن است. بادهاى 120 روزه سیستان (لوار) یكى از عوامل مهم فرسایش خاك، جابجائى شن‏هاى روان (ماسه‏هاى بادى)، پر كردن نهرها و كانال‏هاى آبیارى و تعدیل درجه حرارت در فصل تابستان مى‏باشد.

در قسمت بلوچستان به علت نزدیك بودن این منطقه با خط استوا، دماى هوا در تابستان به شدت گرم مى‏شود، به طورى كه در اكثر شهرستان‏هاى آن دماى هوا بالاى 40 درجه سانتى‏گراد مى‏باشد. زمستان‏هاى آن نسبتاً معتدل و در بعضى مناطق مرتفع، همراه با سرماى شدید و نزولات جوى ناچیز مى‏باشد. بدین جهات مى‏توان گفت این استان خشك‏ترین استان كشور به حساب مى‏آید.

جغرافیاى اقتصادى

كشاورزى و دامپرورى

استان سیستان و بلوچستان به خاطر داشتن امكانات و قابلیت‏هاى رشد و توسعه مى‏تواند به عنوان مركز توسعه جنوب شرق ایران مطرح شود و زمانى از نظر كشاورزى و تولید محصولات در كشور به عنوان انبارغلّه ایران بوده است و زمین‏هاى زیادى از این منطقه به كشت محصولات زراعى و باغى اختصاص داشته است.

مهم‏ترین محصولات كشاورزى این استان شامل: گندم، جو، برنج، مركبات، سبزیجات و انواع میوه و خرما مى‏باشد.سال 1370، این استان از نظر كشت و تولید غلات در وضعیت مناسبى قرار داشت به طورى كه 98141 هكتار از زمین‏هاى آن زیر كشت گندم و 32877 هكتار زیر كشت جو قرار داشته است.

علاوه بر كشاورزى، در این استان دامدارى و دامپرورى از وجوه غالب تأمین معیشت مردم است. اما به علت نامساعد بودن شرایط طبیعى، خشك‏سالى و كمى بارندگى، شیوع انواع بیمارى‏ها و استفاده بى‏رویه از مراتع، دامدارى این منطقه مورد تهدید قرار گرفته است.از نظر شیلات، در سال 1370، این استان با داشتن 972 فروند شناور مقدار 40100 تن از انواع مختلف آبزیان را صید كرده است. بندر كنارك به عنوان فعال‏ترین بندر صیادى بلوچستان به شمار مى‏رود.

صنایع و معادن

تعداد كارگاه‏هاى صنعتى استان تا پایان سال 1370 نزدیك به 1585 واحد بوده كه بالغ بر 1280 نفر شاغل داشته‏اند. صنایع غذایى، نساجى، كانى غیر فلزى و فلزى و برق و الكترونیك از مهم‏ترین صنایع این استان مى‏باشند.لنج سازى یكى از صنایع بسیار قدیمى و سنتى مناطق ساحل جنوب ایران خصوصاً این منطقه است.

هم‏چنین كارخانه نساجى بافت بلوچ در پنج كیلومترى جاده ایرانشهر - بمپور از سال 1353 در این استان فعال است.از نظر معادن استان سیستان و بلوچستان در زمینه معادن مس، كرومیت، منگنز، گرانیت، سنگ‏آهن، سنگ‏آهك و برخى دیگر از مواد معدنى غنى مى‏باشد.