- پیام بلوچ - بلوچ و بلوچستان -payam baloch -

   در راستاي درخواست خوانندگان محترم براي بروز رساني سايت ، كار طراحي به روزهاي پاياني نزديك مي شود و در روزهاي آينده شاهد حضور مجدد پيام بلوچ با نگاهي جديد به مباحث بلوچ و بلوچستان خواهيم بود.

   سیستان و بلوچستان به گواه تمدن خاموش آن، دریچه ای به عصر هزاره های پیش از میلا د است زیرا آثار استقرار انسان از ابتدایی ترین مراحل زندگی تا دوره تاریخی در این استان دیده می شود.با این همه، تاكنون دیرینگی تاریخ و ریشه های عمیق فرهنگ و تمدن در سیستان و بلوچستان آن طور كه باید مورد توجه قرار نگرفته است.این سرزمین با وسعتی فراتر از ۱۸۷ هزار و ۵۲ كیلومتر مربع از دو ناحیه مجزای شمالی و جنوبی تشكیل شده است.

     خفتگان پنج‌هزارساله‌ی اسپیدژ انتظار هیچ كاوش یا غارتی را نمی‌كشند؛ برای آنان كه پنج‌هزار سال است در دل خاك رفته‌اند چه فرقی می‌كند در میان شیشه‌های موزه قرار بگیرند؛ یا دست به دست در دنیا بچرخند؟ برای ما مهم است كه بدانیم گذشتگانمان چگونه می‌زیسته‌اند.حدود 11 ماه پیش خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از غارت اشیای باستانی در منطقه‌ی اسپیدژ واقع در بخش بزمان ایرانشهر (سیستان و بلوچستان) خبر داد. غارتی كه گویا از سال 1381 به طور جدی آغاز شده است. مشاهدات گروه اعزامی ایسنا حاكی از آن بود كه برخلاف ادعای مسؤولان محلی، هیچ نیرویی برای محافظت در منطقه حاضر نبوده، آثار باستانی پنج‌هزارساله‌ی گورستان اسپیدژ همچنان به تاراج می‌رود.

  باستان‌شناسان با شروع فصل جدید كاوش در اطراف گورستان پنج هزار ساله اسپیدژ در سیستان و بلوچستان به دنبال شناسایی شهر مسكونی مردم اسپیدژ هستند. 

  در 2 كیلومتری گورستان پنج هزار ساله «اسپیدژ»، محوطه‌ای وسیع وجود دارد كه به «پیر سهران» معروف است. در این منطقه آثار یك شهر مسكونی دیده می‌شود كه با قلوه سنگ‌های كوچك و بزرگ ساخته شده و باستان‌شناسان نمی‌دانند كه آیا این محوطه‌ كه متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد است، همان شهر مسكونی مردم اسپیدژ است یا شهری است كه در هزاره سوم در این منطقه وجود داشته و هنوز شناسایی نشده است.

   حصیر‌بافی به همراه قالیچه‌های سیستانی، سفال‌های كل‌پورگان و سوزن‌دوزی‌های بلوچ مهم‌ترین محصول هنری استان سیستان و بلوچستان هستند   

به گفته رییس سازمان صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان ،حصیر‌بافی به همراه قالیچه‌های سیستانی، سفال‌های كل‌پورگان و سوزن‌دوزی‌های بلوچ مهم‌ترین محصول هنری استان هستند.به گفته رییس سازمان صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان ،حصیر‌بافی به همراه قالیچه‌های سیستانی، سفال‌های كل‌پورگان و سوزن‌دوزی‌های بلوچ مهم‌ترین محصول هنری استان هستند.

  حفاری های غیر مجاز در گورستان های 5 هزار ساله دلگان تاكنون منجر به خروج و تخریب بیش از ده هزار شی باستانی از این منطقه شده است.   

  حفاری های غیر مجاز در گورستان های 5 هزار ساله دلگان تا كنون منجر به خروج و تخریب بیش از ده هزار شی باستانی از این منطقه شده است.

 گورستان های باستانی دلگان در جلگه جازموریان واقع شده اند. حفارن غیر مجازی كه در این گورستان ها مشغول تخلیه گورستان ها هستند همان حفاران غیر مجاز جیرفت اند كه با راكد ماندن حفاری های غیر مجاز در جیرفت راهی دلگان شده اند.

  خانم بئاتریس دوكاردی باستان شناس انگلیسی در سال 1966 در منطقه بمپور كاوشهایی انجام دادند كه خلاصه آنرا در مجلد ششم مجله ایران بزبان انگلیسی چاپ كرده‌اند و چون نتایج كاوشهایشان بنظر نگارنده بسیار جالب آمد خلاصه‌أی از آن را به اطلاع خوانندگان میرسانم .

 كاوش در سال 1966 شروع شد و آثاری بدست آمد كه با مقایسة اشیاء مكشوف در افغانستان و عمان بین ربع دوم هزاره سوم پیش از میلاد (مثلا در حدود 2750 سال پیش از میلاد ) تا 1900 پیش از میلاد قرار داده شد . بنابراین خواننده محترم متوجه میشود كه مردمی كه در این ناحیه زندگی میكرده‌اند در حدود 800 تا 850 سال بزندگی خود در آن مكان ادامه داده‌اند .(فرض كنیم از 2750 تا 1900 پیش از میلاد )

  سفال هفت هزارساله "كلپورگان"با شهرت جهانی شاهكار دستان هنرمند زنان بلوچ درایران زمین است.

 هنر سفالگری منحصر به فرد "كلپورگان " هنری است كه ازهزاران سال قبل نسل به نسل به زنان بلوچ منتقل شده و گذرقرن‌ها از زیبایی و اصالت آن نكاسته است.

 پیشینه هنرسفالگری(سفال‌سازی ) در سیستان وبلوچستان با توجه به اسناد و مدارك به عصر پارینه سنگی و پیش از تاریخ می‌رسد. در شهر سوخته سیستان تولیدسفال بسیار چشمگیر بوده اما سفالگری كلپورگان در منطقه بلوچستان حكایتی دیگر دارد.

کتب مقد س.سفر پیدایش. باب یازدهم.1-10

سلامی به گرمی آفتاب اسپیدز

 سلامی به بلندی نخلهای اسپیدز

سلامی به عمیقی خواب خفتگان اسپیدز   

سلامی به غربت اسپیدز

سلامی به شبهای شلوغ اسپیدز که غارتگران در آنجا در حال غارت هستند آنها خیال می کنند مشتی کوزه و خاک را غارت می کنند نه اینطور نیست آنها در حال غارت فرهنگ هستند آنها با غارت کوزه ها و گنجها  خیال می کنند می توانند اصالت اسپیدز را به دیگران  بفروشند

 منطقه باستانی دلگان بخشی از تمدن جلگه جازموریان محسوب می شود که در جلگه چاه هاشم قرار گرفته است. با کاهش میزان حفاری های غیر مجاز در جیرفت حفاران غیر مجاز راهی این محوطه شده اند و تا این لحظه بخش زیادی از اشیاء موجود در این گورستان را به غارت برده اند. چندی پیش حضور نیروی انتظامی در این منطقه باعث در گیری و تیراندازی شده بود که در پی آن هیچ یك از حفاران غیر مجاز دستگیر نشدند.

 «محمد حیدری»، باستان شناس و معاون فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان در این باره گفت: هنگامی که برای بازدید از محل به دلگان رفتیم با تعداد زیادی پوکه روی سطح زمین مواجه شدیم که نشان از درگیری مسلحانه در این منطقه می داد. هنگامی که موضوع را از طریق نیروی انتظامی پیگیری کردیم ، متوجه شدیم که ماموران نیروی انتظامی هنگام سرکشی محوطه در دلگان با حفاران مسلح حاضر در منطقه درگیر شدند.

 سیستان و بلوچستان سرزمین طوفان‌های شنی،‌ نمكزارها، رودها و دریاچه‌های فصلی با دره‌های سرسبز و جریان‌های بهاری در دل كویر به همراه تاریخ بر جای مانده در این خطه شرقی، جاذبه‌ای بكر و بی بدیل است كه هر نظاره گری را مدهوش می‌كند.

 به گزارش ایسنا، ناحیه «خاش» خوش آب و هوا‌ترین منطقه استان به شمار می‌رود، زیرا ارتفاع آن نسبت به سایر شهرستانهای استان بیشتر است و مرتفعترین قله بلوچستان - تفتان - در نزدیك و در سمت شمال آن قرار گرفته است. این ناحیه از بارندگی نسبتا زیادی نیز برخوردار است. تغییرات و نوسانات دمای آن در فصل‌های مختلف چندان زیاد نیست و پوشش گیاهی آن نیز در اطراف كوه‌های تفتان نسبتا غنی است.

 مشخصات جغرافیایى

استان سیستان و بلوچستان با 178431 كیلومتر مربع مساحت، 11 درصد از كل مساحت كشور را شامل مى‏شود و یكى از كم تراكم‏ترین استان‏هاى كشور از نظر جمعیت مى‏باشد. بیشترین مساحت این استان، به منطقه بلوچستان اختصاص دارد.

این استان بین 25 درجه و 3 دقیقه تا 31 درجه و 27 دقیقه عرض شمالى از خط استوا و 58 درجه و 50 دقیقه تا 62 درجه و 21 دقیقه طول شرقى از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است و مركز آن شهرستان زاهدان مى‏باشد.

استان سیستان و بلوچستان با داشتن حدود 300 كیلومتر مرز آبى، و 1800 كیلومتر مرز خاكى، از شمال به استان خراسان و كشور افغانستان، از مغرب به استان كرمان، از جنوب به دریاى عمان و از مشرق به كشورهاى پاكستان و افغانستان محدود است.

 ویژگى‏هاى طبیعى

كوه‏هاى این استان جزرشته كوه‏هاى مركزى ایران است و شامل ناهموارى‏هاى شرق چاله لوت و ارتفاعات دیواره شرقى و جنوبى چاله جازموریان است. به طور كلى این ناهموارى‏ها شامل دو قسمت مى‏شوند:

1- كوه‏هاى سیستان كه از غرب به بیابان لوت و از شرق به دشت سیستان منتهى مى‏گردد.

2- كوه‏هاى بلوچستان كه در جنوب كوه‏هاى سیستان بین چاله لوت و جازموریان و بیابان ماشكل و سواحل دریاى عمان گسترده شده‏اند. مهم‏ترین ارتفاعات این ناحیه عبارتند از: كوه تفتان، كوه بزمان، كوه بیرك، كوه ملك سیاه، و ....

مهم‏ترین رودخانه‏هاى این استان عبارتند از: رودخانه هیرمند، رودخانه بمپور، رودخانه كاجو ، رودخانه سرباز، رودخانه باهوكلات، رودخانه كهیر (نیكشهر)، رودخانه ماشكید (ماشكل)، رودخانه رابچ (فنوج)، رودخانه سیانجان (تلخ آب). علاوه بر این دو دریاچه هامون (سیستان) و جازموریان نیز در این استان قرار دارند.

آب و هواى این استان در قسمت سیستان بیابانى صحرائى (خشك و برى) كه اقلیم گرم و بارندگى و رطوبت اندك از ویژگى‏هاى آن است. بادهاى 120 روزه سیستان (لوار) یكى از عوامل مهم فرسایش خاك، جابجائى شن‏هاى روان (ماسه‏هاى بادى)، پر كردن نهرها و كانال‏هاى آبیارى و تعدیل درجه حرارت در فصل تابستان مى‏باشد.

در قسمت بلوچستان به علت نزدیك بودن این منطقه با خط استوا، دماى هوا در تابستان به شدت گرم مى‏شود، به طورى كه در اكثر شهرستان‏هاى آن دماى هوا بالاى 40 درجه سانتى‏گراد مى‏باشد. زمستان‏هاى آن نسبتاً معتدل و در بعضى مناطق مرتفع، همراه با سرماى شدید و نزولات جوى ناچیز مى‏باشد. بدین جهات مى‏توان گفت این استان خشك‏ترین استان كشور به حساب مى‏آید.

جغرافیاى اقتصادى

كشاورزى و دامپرورى

استان سیستان و بلوچستان به خاطر داشتن امكانات و قابلیت‏هاى رشد و توسعه مى‏تواند به عنوان مركز توسعه جنوب شرق ایران مطرح شود و زمانى از نظر كشاورزى و تولید محصولات در كشور به عنوان انبارغلّه ایران بوده است و زمین‏هاى زیادى از این منطقه به كشت محصولات زراعى و باغى اختصاص داشته است.

مهم‏ترین محصولات كشاورزى این استان شامل: گندم، جو، برنج، مركبات، سبزیجات و انواع میوه و خرما مى‏باشد.سال 1370، این استان از نظر كشت و تولید غلات در وضعیت مناسبى قرار داشت به طورى كه 98141 هكتار از زمین‏هاى آن زیر كشت گندم و 32877 هكتار زیر كشت جو قرار داشته است.

علاوه بر كشاورزى، در این استان دامدارى و دامپرورى از وجوه غالب تأمین معیشت مردم است. اما به علت نامساعد بودن شرایط طبیعى، خشك‏سالى و كمى بارندگى، شیوع انواع بیمارى‏ها و استفاده بى‏رویه از مراتع، دامدارى این منطقه مورد تهدید قرار گرفته است.از نظر شیلات، در سال 1370، این استان با داشتن 972 فروند شناور مقدار 40100 تن از انواع مختلف آبزیان را صید كرده است. بندر كنارك به عنوان فعال‏ترین بندر صیادى بلوچستان به شمار مى‏رود.

صنایع و معادن

تعداد كارگاه‏هاى صنعتى استان تا پایان سال 1370 نزدیك به 1585 واحد بوده كه بالغ بر 1280 نفر شاغل داشته‏اند. صنایع غذایى، نساجى، كانى غیر فلزى و فلزى و برق و الكترونیك از مهم‏ترین صنایع این استان مى‏باشند.لنج سازى یكى از صنایع بسیار قدیمى و سنتى مناطق ساحل جنوب ایران خصوصاً این منطقه است.

هم‏چنین كارخانه نساجى بافت بلوچ در پنج كیلومترى جاده ایرانشهر - بمپور از سال 1353 در این استان فعال است.از نظر معادن استان سیستان و بلوچستان در زمینه معادن مس، كرومیت، منگنز، گرانیت، سنگ‏آهن، سنگ‏آهك و برخى دیگر از مواد معدنى غنى مى‏باشد.

 از جمله خدمات بسیار ارزنده ی فرهنگی ـ دینی و پربار حضرت مولانا عبدالعزیز تاسیس حوزه علمیه و پایه گذاری مسجد جامع مكی در زاهدان است . این كارنامه ی بسیار حیاتی با چنان اخلاص و فروتنی ،‌و بدوراز هر گونه تظاهر پایه گذاری شده است كه همه مردم ایران و به ویژه مردم سیستان و بلوچستان شاهد آثار این اخلاص هستند تعداد نمازگزاران درمسجد مكی و مراجعین و شیفتگان علم و عرفان به حوزه علمیه روزافزون است . هم چنین حوزه علمیه دارالعلوم از شهرت و محبوبیت قابل توجهی برخوردار است .

 طلاب علوم دینی از داخل و خارج استان برای رفع عطش علمی خود پروانه وار به این مركز علمی سرازیر می شوند، آمار و ارقام مراجعین به قدری زیاداست كه حوزه به دلیل كمبود امكانات ،‌ناچار است به پنجاه درصد .مراجعین جواب رد بدهد واز پذیرفتن آنان عذرخواهی كند.

بهار در چابهار

پنجشنبه ، 11 فروردین ماه 1384

اینقدر ننوشتم که حالا نوشتن واسم سخت شده اما چون هفته اینده هم میرم سفر گفتم کمی نوشتن بد نیست انگار فرصت داشتن آدمو بی فرصتتر و تنبلتر میکند.بقول مادربزرگا جونم براتون بگه پنج روز مانده به عید مامان گفت یک کارگر واسه خونه تکونی از توی اداره یا جای دیگه واسم پیدا کن منم تا شنیدم بدون فوت وقت با تلفن و پیغام شروع به کارگریابی کردم اما یافت نمیشد پیشنهاد مزدهای بالا هم افاقه نکرد و سر انجام بیست و ششم یه کارگر ساختمانی افغانی گفت از چهار بعد از ظهر به بعد میام منم ساعت مذکور آزانس فرستادم دنبالش و امد اول گفتم تا هوا روشنه شیشه ها و او گفت : شیشه بلد نیستم پاک کنم به داداش کوچکه گفتم بهش یاد بده بعد از آموزش گفته :پسر جوان چرا خودت اینکارو نمیکنی ؟که با این سوال برادر کوچکه جا خورد و من گفتم :آقا میخواهی کار کنی یا نه ؟اونم شروع به کار کرد البته هر چند که کارش مطابق میل من و مامان نبود و دو سه برابر هم مزد گرفت و نق زد اما دو روزه خونه تکونی نصفه و نیمه هم تمام شد.روز بیست و هشتم اسفند هم من و دو برادرم راهی سفر استان سیستان و بلوچستان شدیم و سر راهمان از بم هم دیدن کردیم هنوز هم نخلهای سوخته و دلهای سوخته تر در آنجا دیده می شد اما بهتر از زمان زلزله شده بود دو روزی ایرانشهر بودیم و کنار رودخانه سیصد کیلومتری سرباز و تمساحهای پوزه پهنی که پس از هشت سال خشکسالی امسال روی آب را دیده بودند و پل جکیگورکه در اثر سیلاب امسال خراب شده بود و نخلستانهای جنوب شرقی کشور و ارتفاعات دامن در ایرانشهر و دروازه جهنم که تنگه ای بود با پیجی تند که آنجا در اثر عدم توجه راهسازی مهندسی شده تصادفات بسیار به وقوع می پیوست و ملت بدون محاکمه آنها را راهی جهنم میساختند وجه تسمیه اسمش انگار همین کشته های فراوان این تنگه بود .وبعد راهی چابهار شدیم و دریا و عظمت و حقارت انسان ساحل صخره ای و شنهای نرم در کنار هم و شهر قدیم فقیر در کنار مرکز تجاری غنی .عجب دنیایی است دنیای ما که فقر مطلق و ثروت مطلق در کنار هم مسالمت آمیز مردگی و زندگی میکنند .در چابهار بود که سال تحویل شد ما در منزل یکی از دوستان برادرم که اهل سنت است مهمان بودیم و آنها نه سفره ای دارند و نه عیدی تنها از تلویزیون مراسم سال جدید را دنبال کردیم وامسال سفره ما فقط یک قران داشت .در منزلی که ساکن بودیم صاحبخانه زن و مرد بلوچی بودند که علاوه بر همشهری بودن خویشاوند هم بودند خانم خانه که طبق رسم بلوچها در جلو مردان ظاهر نمیشد بسیار زیبا با لباسهای بلوچی که سوزندوزی های زیبایی بر انها نقش بسته بود و طلاهای گران قیمتی که این لباسهای زیبا را می آراست برایم از زندگی آشفته اش میگفت و مرا یاد شعر این شعر میانداخت که :

چرا قدر یکدیگر ندانیم

که تا ناگه زهمدیگر نمانیم

خلاصه عید امسال شگفت انگیز و زیبا و پر هیجان شروع شد امروز هم مسافر یک جای دورم برایم دعا کنید تا این سفر هم زیبا بگذرد و من فرصت تعریف انرا برای شما داشته باشم.

نسیم

 روستای محترم آباد در بخش فنوج در 186 کیلومتری شهرستان نیکشهر واقع شده است و دارای جمعیتی بالغ بر 2800 نفر میباشد مساحت آن با احتساب مزارع کشاورزی 2500 هکتار است فاصله این روستا تا مرکز استان سیستان و بلوچستان حدود 650 کیلومتر و تا مرکز بخش 46 کیلومتر بنا بر این یکی از دور ترین روستاهای کشور به حساب می آید .

این روستا به وسیله یک جاده خاکی به شهرستان کهنوج واقع در استان کرمان و به استان هرمزگان متصل میشود. از نظر ویژگیهای طبیعی در مسیر دو رودخانه به نام های گزان و پوتری قرار دارد که آبریزآنها به سمت جازموریان میرود از جمله محصولات کشاورزی روستا :خرما- گندم ومرکبات است که البته با توجه به خشکسالی اخیر درختان خرما خشک شده وبه کشاورزان منطقه خسارات سنگینی وارد شده است و اکثر آنها بیکار ویا جهت کارگری به شهرستان چابهارویا سایرنقاط مهاجرت نموده اند.

 لینك ها را در صفحات جدید باز كنید.

وقتی شما به لینكی بر می خورید (مقصود همان كلمات یا عباراتی است كه عموما آبی رنگ هستند و "كرزر" با رفتن بر روی آنها، به "دست" تبدیل می شود) می توانیدآن را در همان پنجره باز كنید و یا اینكه آن را در پنجره جدیدی باز كنید. بهتر است همیشه لینك ها را در پنجره جدید باز كنید، برای این كار بجای اینكه به راحتی روی لینك رفته كلیك چپ كنید، روی لینك بروید و سپس كلیك راست كنید، بعد از آن روی open in a new window بروید و در مرحله آخر كلیك راست را رها كنید. با این كار لینك در پنجره جدیدی باز می شود.

 آخرین تحقیقات گروه باستان شناسی در گورستان ماقبل تاریخ" اسپیدژ" نشان داد محوطه باستانی "اسپیدژ" حلقه ارتباطی بین تمدن جیرفت و شهرسوخته بوده است.محوطه باستانی اسپیدز متشکل از دو قبرستان است که به هزاره دوم و سوم قبل از میلاد باز می گردد.این محوطه باستانی در عصر مفرغ شهری بسیار پیشرفته و صاحب تکنولوژی بوده است.تاکنون در این محوطه کاوشهای باستانشناسی بسیار محدودی انجام کرفته ،در حالی که اغلب قبور این منطقه توسط حفاران غیر مجاز (غارتگران فرهنگ) تخلیه شده است.آخرین کاوشها در محوطه اسپیدز به مدت 45 روز در سال گذشته انجام شده و اکنون کارشناسان مشغول مطالعه روی اشیای بدست آمده و تحلیل و بررسی آنها هستند.سفالهای بدست آمده در این سه منطقه(اسپیدژ،شهر سوخته و جیرفت)کاملا با یکدیگر همخوانی دارند.از سوی دیگر اسپیدز بین محوطه باستانی شهر سوخته و جیرفت قرار دارد.

 صنعت گردشگری طی دهه های اخیر نه تنها اهمیتی شایان در كشورهای مختلف بلكه جایگاهی قابل توجه در عرصه اقتصاد جهانی كسب كرده است.

با این حال ایران به رغم آن كه یكی از كشورهای مطرح جهان از بعد شمار و قدمت آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری است، هنوز نتوانسته آن گونه كه باید از این صنعت مهم به طور مطلوب استفاده كند.

 در این میان سیستان و بلوچستان سرزمینی گسترده از هامون تا پهنه آب های نیلگون دریای عمان، با تركیبی از جاذبه های طبیعی، تاریخی، تجاری و گردشگری در موقعیت بسیار مناسبی قرار دارد.

  به دنبال تصویب تبصره 19 قانون برنامه 5 ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور در سال 1368 به دولت اجازه داده شد تا حداكثر در 3 نقطه مرزی كشور، منطقه آزاد تجاری و صنعتی ایجاد كند، البته پیش از این تاریخ در كیش و قشم با توجه به زیر ساخت‌های موجود حركت‌هایی در این زمینه آغاز شده بود؛ اما به طور رسمی در سال 1369 این دو منطقه به عنوان مناطق آزاد انتخاب شدند و در اردیبهشت ماه سال بعد چاربهار نیز به جمع مناطق آزاد پیوست و به دنبال آن 14 هزار هكتار از اراضی شرق خلیج چابهار به عنوان منطقه آزاد تعیین شد.

  انتخاب این منطقه به عنوان آزاد، تحولی در كاركردهای اقتصادی و فرهنگی منطقه از خود به جای گذاشت و این منطقه تبدیل به شاخص فعالیت‌های اقتصادی و عمران آن شد؛ هر چند كه اهمیت لازم به سایر بخش‌های منطقه داده نشده و بافت قدیمی شهر از مسائلی هم‌چون بهداشت، فقر و نبود آب آشامیدنی لوله‌كشی رنج می‌برد.

 در سال‌1309 هجری‌شمسی‌در «محله‌بگان‌» واقع‌در دو كیلومتری‌قصرقند بلوچستان‌در خانه‌ملاّ یوسف‌، كودكی‌به‌دنیا آمد كه‌نامش‌را دادالرحمن‌گذاشتند. این‌كودك‌كه‌در آینده‌به‌نام‌مولانا  قاضی ‌دادالرحمن ‌قصرقندی ‌معروف ‌گردید از بدو كودكی‌آثار نبوغ‌و ذكاوت‌سرشار بر جبینش‌هویدا بود. مولانا دادالرحمن ‌تحصیلات ‌ابتدایی‌را در زادگاهش‌نزد مولوی‌پیرمحمد رئیسی‌فرا گرفت‌و سپس‌به‌قصدتحصیل‌علم‌ راهی‌هندوستان‌شد.

  ابتدا در مدرسه‌«پیرجنداء سند» مشغول‌تحصیل‌گشت‌و از محضر مولوی‌شیخ‌محمد هیبتی ‌قصرقندی ‌استفاده ‌نموده و كتاب‌های‌گلستان‌، بوستان‌، میزان‌و صرف‌میر را فرا گرفت‌.

وضعیت‌اقتصادی‌مدرسه‌مزبور خوب‌نبود. مولانا دادالرحمن‌خاطرات‌عجیبی‌از آن‌دوران‌تعریف‌می‌كرد و می‌فرمود: «بعضی‌اوقات‌گرسنگی‌چنان‌بر ما فشار می‌آورد كه‌نانهای‌خشك‌بیات‌شده‌چند روزه‌ای‌كه‌بر روی ‌آن ‌خاك ‌جمع‌شده‌بود را تمیز كرده‌و می‌خوردیم‌،چون‌غذای‌دیگری‌نداشتیم‌. گاهی‌برگ‌درختان‌را می‌خوردیم‌و چنان‌ضعف‌می‌كردیم‌كه‌چشمهایمان‌تیره‌ و تاریك‌شده‌ و بر زمین‌می‌افتادیم‌.»

  1) انسان سالانه بیش از ۱۰ میلیون مرتبه پلک می زند

2) خورشید ۳۳۰۳۳۰ مرتبه بزرگتر از زمین است

3) یک گالن روغن سوخته می‌تواند تقریبا یک میلیون گالن آب تمیز را آلوده کند

4) ناخن‌های انگشتان دست، تقریبا چهار برابر ناخن‌های پا رشد می‌کنند

5) حرف E بیشتر از تمام حروف انگلیسی، در كلمات بكار می‌رود در حالیكه حرف Q كمترین كاربرد را دارد

6) خوردن یك عدد سیب اول صبح، بیشتر از یك فنجان قهوه باعث دور شدن خواب آلودگی می‌شود

7) دلفین‌ها هم مانند گرگ‌ها هنگام خواب یك چشمشان را باز می‌گذارند

  حدود چهارونیم قرن پیش، همایون شاه (937هجری /530 میلادی) دومین پادشاه سلسه گوركانیان هند از شیر شاه سوری سر سلسله دود مان افاغنه شكست می خورد. او پس از این شكست می گریزد و خود را به سیستان واز آنجا به اصفهان می رساند و به دربار شاه طهماسب صفوی پناهنده می شود. درسال951 هجری قمری شاه تهماسب اول در فرمانی به شاه قلی سلطان حاكم كرمان احمد خان شاملو حاكم سیستان دستور میدهد با كمك سران طوایف بلوچ كه در حاشیه مرزی هند و افغانستان ودر حوالی قند هار سكنی دارند، لشكر بزرگی فراهم آورد و به هندوستان حمله كنند. هدف از این حمله برگرداندن مجدد هما یون شاه به تاج و تختش در هندوستان است. بزرگترین طوایف در این دوره عبارتند از رند و لاشاری .

  سر كردگی طایفه رند به عهده ی میر چاكر خان و لاشاری به عهده میر گوهرام خان بوده است . با استناد به مآخذ موجود از این دوره، خواهر بزرگ میر چاكر خان و مادر بی بگر به نام باتری كه زن شجاع وشمشیرزن ماهری بوده است ، موٌفق می شود پادشاه دهلی را دستگیر كند وبه همایون شاه تحویل دهد . به پاس این خدمات است كه همایون شاه پس از جلوس مجدد بر تخت وتاج ، سر زمین های وسیع از مناطق سند ، بلو چستان و پنجاب را به سران دو طایفه رند و لاشاری می بخشد .

 نگاران چیست؟

نگاران مجموعه از سنگ نوشته ها وکتیبه های به زبان تصویر است که در دنیا بی نظیرند . این مجموعه به عنوان بزرگترین مجموعه نوشته های باستانی در خاورمیانه و در تمدن شرق محسوب می شود. بر اساس اعلام نظر کارشناسان باستان شناس  سیر تاریخی این سنگ نوشته ها از پیش از تاریخ تا زمان ساسانیان است. جالب است بدانید این مجموعه حتی در آثار باستانی استان ثبت نگردیده است اما شهرت جهانی دارد. با توجه به مطالعات محدود صورت گرفته در دره نگاران این سنگ نوشته های موجود در جهان منحصر به فرد اعلام شده اند.

  هنرحصیربافی شاهكار دستان هنرمند زنان بلوچی‌است كه هنرمندانه درشهرستان نیكشهر از برگ درختان داز (نوعی نخل خرمای وحشی) این اثر هنری را خلق می‌كنند.

هنر حصیربافی در سیتان وبلوچستان قدمتی به اندازه تاریخ این قوم دارد، این هنر سینه به سینه توسط شیر زنان و مردان به نسل‌ها منتقل شده است .

استقبال بازارهای داخلی و خارجی از هنر حصیربافی بلوچستان كه متاسفانه به صورت غیرقانونی خرید و فروش می‌شود،حكایت از جذابیت این هنر بی‌بدیل در نزد اقوام مختلف است .

با توجه به‌این كه مسوولان در كشورهای در حال توسعه برای جهانی شدن صنایع دستی و محلی خود تلاش می‌كنند در این میان صنایع دستی ایران آن گونه كه باید برای جهانیان شناخته شده نیست .

خرید و فروش غیر قانونی انواع صنایع دستی در كشورهای همسایه و حاشیه خلیج فارس، متاسفانه بازار پر رونق دلالان را كاملا گرم نگه داشته است .

دلالان اكثر صنایع بومی و محلی از جمله حصیربافی این منطقه كه از جذابیت خاصی برخوردار است با قیمت بسیار پایین خریداری می‌كنند و آن سوی مرز این صنایع را با سود كلان به فروش می‌رسانند.

دسترنج حصیربافان نیكشهری در این آشفته بازار تنها با پنج هزار ریال از سر ناچاری به دلالان حراج داده می‌شودو هنر دست زنان و مردان بلوچ در بازار های داخلی و خارجی به صورت غیر قانونی چند برابر قیمت خریده شده ، به فروش می‌رسد.

با توجه به قدمت و جذابیت هنرهای دستی این منطقه جا دارد مسوولان در جهت حمایت و معرفی این آثار گامهای موثری بردارند .

مسوول تعاونی حصیربافان شهرستان نیكشهر گفت: هنر حصیر بافی در بلوچستان شایستگی جهانی شدن دارد و مسوولین باید با توجه به‌اینكه حصیربافان از قشر كم درآمد جامعه هستند تلاش بیشتری برای رفع مشكلات آنان انجام دهند.

"محمد رییسی" افزود: اگر بی‌توجهی به هنر حصیربافی ادامه یابد دیگر نسل این هنر كه از زمان پیامبران و حتی قبل از اسلام كاربرد بسیاری داشته از بین خواهد رفت.

او با بیان اینكه بافت حصیر ‪ ۱۲متری یك هفته‌طول می‌كشد ادامه داد: زنان روستایی و عشایری زحمات یك هفته خود را درقبال دریافت پنج هزار ریال می فروشند.

وی افزود: وضعیت معیشتی این افراد به گونه‌ای است كه این پنج هزار ریال را در مقابل كارهای هنرمندانه خود دریافت می‌كنند و اعتراضی در برابر آن نمی كنند.

او با ابراز نگرانی از وضعیت موجود و نابسامان حصیربافان اظهار داشت:

وقتی كه دسترنج حصیربافان با چنین قیمت پایینی از آنان خریداری می‌شود انگیزه‌ای برای آنها جهت گسترش و ادامه این هنر باقی نمی‌ماند.

وی افزود: توجه نكردن به این هنر باعث شده تا زنان و مردان هنرمند نیكشهری انگیزه خود را از انتقال تجربیاتشان در زمینه حصیربافی به دختران و پسرانشان از دست بدهند و این موضوع زنگ خطری برای نابودی این هنر به شمار می‌رود.

او سرمایه‌گذاری بر روی هنر حصیربافی توسط سرمایه‌گذاران شهرستانی را ضروری دانست و گفت: سرمایه‌گذاری بر روی این هنر نه تنها باعث دلگرمی حصیر بافان می‌شود بلكه زمینه خارج شدن این صنعت از ركود را فراهم می‌سازد.

رییسی گفت: درصورت حمایت مسوولان صنایع دستی از حصیربافی در نیكشهر می توان آینده روشن و درخشانی را برای این هنر پیش بینی كرد.

وی با بیان اینكه هنر حصیر بافی در نیكشهر فقط به بافت حصیر محدود نمی شود افزود: از برگ‌های درخت داز (نوعی نخل خرما وحشی) كه ماده اولیه این هنر به شمار می‌رود كالاهای دیگری نظیر جای دستمال كاغذی، گلدان، انواع اسباب بازی كودكان، انواع كلاه، وسایل تزیینی منزل، جارو، كیف و كفش توسط دستان هنرمند مردم نیكشهر ساخته می‌شود.

وی اظهار داشت: ادارات مختلف نیكشهر بیش از شش میلیون ریال به تعاونی حصیربافان بدهكار هستند و تاكنون نسبت به پرداخت بدهی خود هیچ اقدامی نكرده‌اند.

مسوول صنایع‌دستی نیكشهر هم، علت اصلی بی‌انگیزه شدن حصیربافان را حمایت نشدن از سوی مسوولان ذیربط عنوان كرد.

"خیرنساء امیری" افزود: با توجه به وضعیت كنونی ایجاد تعاونی‌های حصیر بافی می‌تواند در رفع این مشكل نقش سازنده‌ای داشته باشد.

وی ادامه داد: درآمد پایین حاصل از فروش هنر حصیربافی موجب شده تا زنان و مردان هنرمند نیكشهری روز به روز از این هنر فاصله بگیرند.

وی با بیان اینكه صنایع دستی نیكشهر هرساله برنامه‌هایی را در یك چارچوب و غالب خاصی برگزار می‌كند گفت:درسالجاری ساماندهی صنعت گران صنایع دستی از جمله برنامه‌های اجرایی صنایع دستی است.

زاهدان ، خبرگزاری جمهوری اسلامی ‪۸۴/۰۲/۲۷

  یكی از مهمترین علل راه‌‏اندازی هر شبكه استان صدا و سیما، ترویج و زنده نگه داشتن آداب و سنن و ادبیات آن قشر از مردم ایران زمین و همچنین جلوگیری از تهاجم فرهنگی و دیگر همسایگان به داخل كشور است. اما متاسفانه شبكه استان هامون سیستان و بلوچستان نه تنها به این مهم چندان اهمیتی نمی‌‏دهد. بلكه زبان و گویش های محلی دیگر استان های كشور است.

    به گزارش گروه فرهنگ و اندیشه ایلنا ، فرهادی، مدیر كل صدا و سیمای استان سیستان و بلوچستان در رابطه با عدم استفاده از زبان بلوچی ( كه جزو زبان های رایج و به اشتباه از آن به گویش سیستانی در سیما را وجود شهروندان غیر بومی اعلام كرد و گفت‌‏: طی چند ساعت برنامه سیما به زبان بلوچی و گویش سیستانی بپردازیم.جالب اینكه با توجه به این مطالب تبلیغات در شبكه هامون به زبان و گویش دیگر استان ها است.

 سنگ نگاره‌های دره نگاران ناهوك شهرستان سراوان یادگار هزاره‌های پیش از تاریخ است .

"نگاران" همان گونه كه از نام آن پیداست برگرفته از نگارگری‌های اصیل و تحسین برانگیز نگارگرهای دوران‌های گذشته خصوصا پیش از تاریخ است .

دره نگاران ناهوك سراوان رادر واقع باید یك نگارخانه‌از نگاران هزاره‌های گذشته این منطقه دانست .

در این محل انبوهی از نقوش اصیل و قابل مطالعه وجود دارد كه با توجه به منطقه نسبتا محدود آن با دارا بودن چندین هزار نقش و نگار باید آن را بزرگترین مجموعه سنگ نگاره شناخته شده در ایران محسوب كرد.

به عقیده كارشناسان با اندكی تامل به مجموعه نقوش دره نگاران می‌توان دریافت كه مهاجران ومهاجمان درهزاره قبل از میلاد مسیح به این سرزمین وارد شده‌اند.

نقوش دره نگاران كه اكثرا نقوش انسانی و حیوانی هستند به سه دوره قدیم ،میانه و جدید تقسیم می‌شوند كه دروه قدیم به حدود هزاره‌های چهارم تا هشتم برمی گردد.

اهالی روستای ناهوك سراوان از نقوشی كه بر سینه این صخره نقش بسته به نام "سنگ پیر گوران" یاد می‌كنند و اعتقاد دارند این نقوش را غیر مسلمانان (زرتشتی) در این محل حك كردند.

سالخوردگان این روستا نیز نقل می‌كنند كه پدران آنها این نقوش را دیده و از آن یاد كردند و در هر صورت قدمت این نقوش را به گذشته‌های بسیار دور نسبت می‌دهند.

كارشناس میراث فرهنگی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: انسان در اعصار گذشته خصوصا در دوران پیش از تاریخ برای انتقال پیام‌ها و مفاهیم ذهنی خود اقدام به ترسیم یا ایجاد نقوش و علایم بر روی سطوح مختلف كرده است .

"محمد حیدری" در گفت و گو با ایرنا افزود: سنگ نگاره‌ها یكی از منابع مطالعاتی پژوهشگران در كنار سایر آثار برجای مانده از زندگی بشر در ادوار گذشته به شمار می‌رود.

وی گفت:از جمله روش‌های تعیین قدمت سنگ نگاره‌ها بررسی دقیق گذشته زمان و تاثیر عوامل فرسایش بر روی نقش كنده‌ها است كه تا حد زیادی اصالت آن را مشخص می‌كند.

او اظهار كرد : سنگ نگاره‌ها به دو شكل نقوش مثبت (نقش برجسته) و نقوش منفی (نقش كنده) حك شده است

وی گفت:نقوش كنده توسط مردان شكارگر یا گله‌دار به دلایل و مقاصد گوناگون ترسیم شده‌اند.

وی ادامه داد: نقوش ترسیم شده بر روی صخره‌های دره نگاران عموما تجریدی و بعضی نمادین بوده كه از اصالت خاصی برخوردار هستند.

وی افزود: از روی وضع ظاهر و شیوه اجرای نقش و موضوعات نقوش می‌توان به قدمت و پیشینه آن پی برد.

وی گفت : نقوش انسانی به صورت ملبس یا برهنه و نقوش حیوانی مانند اسب، خر وحشی، مار،گاو، سگ ،روباه و غیره را می‌توان مشاهده كرد.

روستای ناهوك در ‪ ۳۵كیلومتری شهرستان سراوان واقع شده‌است كه وجود منابع غنی این منطقه را تبدیل به سبز و خرم‌ترین مناطق و از قطب‌های كشاورزی شهرستان سراوان كرده است .

زاهدان ، خبرگزاری جمهوری اسلامی ‪۸۴/۰۲/۳۱

  حوزه فرهنگی جازموریان که در جنوب شرقی ایران واقع شده است از لحاظ باستان شناسی و تاریخی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و عواملی همچون نزدیکی به دریا ، موقعیت خاص جغرافیایی ، منابع آبی هلیل رود ، دامپروری و وجود مراتع و خاک حاصلخیز ناشی از رسوب گذاری هلیل رود ، باعث بوجود آمدن فرهنگ و تمدنهایی در این منطقه شده است .

  سنگواره های عظیم الجثه جانوری که در منطقه زهلکوت جازموریان کشف گردیده مربوط به دوران سوم زمین شناسی و آثار پراکنده ای از دوران پارینه سنگی و دوران نوسنگی مربوط به هزاره پنجم پیش از میلاد دوران شهرنشینی هزاره سوم و دوم پیش از میلاد در دوران مفرغ و آهن می باشد و دوران تاریخی و اسلامی این نکته را تائید می کند که در طول تاریخ یکی از مراکز مهم زیست محیطی ایران و جهان به شمارمی آمده است.

   در میان تمامی موسیقی هایی كه در بخش موسیقی نواحی ایران حضور و بروز دارد ، موسیقی منطقه سیستان و بلوچستان از ماهیت و كیفیت ویژه ای برخوردار است . تنوع ملودیك و ریتمیك این گونه موسیقایی ونیز نوازندگان صاحب نام آن و وجود سازهایی با بافت و ساخت متفاوت با سازهای دیگر مناطق ایران سبب شده است ، تا پژوهش ها و تحقیقات درباره این موسیقی روند ی رو به رشد به خود گیرد . امسال و در شب كمانه چند تن از كمانچه نوازان صاحب نام نواحی ایران به اجرای برنامه می پردازند كه از جمله آنها قیچك نواز نامی موسیقی بلوچستان و منطقه چاه بهار ، عیسی بخش زنگشاهی است ، عیسی بخش با غلام قادر رحمانی و نیز ماشاءالله بامری به عنوان همنواز همكاری و همراهی كرده است . نوشته زیر ضمن اشاره به ویژگیهای موسیقی سیستان و بلوچستان به  خواندن غلام قادر رحمانی اشارتی كرده است.

شعر شاعران استان سیستان و بلوچستان را از جهت بررسی « موضوع شعر شاعران روحانی اهل سنت» مورد پژوهش و بحث قرار داده‌ام، بدواً مقدمه و پیش گفتاری درباره لسان شعر بیان شده و در فصل بعدی راجع به راه یافتن لغات عربی و اردو درزبان فارسی بحث شده است و اندكی هم در مورد كلمات اصیل فارسی كه اردو زبانان در محاورات و نوشتجات خویش به كار می‌برند، گفتگو صورت گرفته است. آنگاه قبل از ورود به بحث اصلی كه موضوع پژوهش هست، كلیاتی را درباره‌ی شعر بلوچ كه به طور تیتروار ذیلاً بیان می‌گردد به بحث كشیده‌ام:

- بلوچ كثرت خواهی در مسائل مادی و معنوی دارد.

- آغاز تحصیلات دینی بلوچ‌ها در مكتب‌خانه‌ها و مدارس دینی با شعر همراه است.

- از بدو تولد تا دم مرگ زندگی آنها با شعر عجین هست به گونه‌ای كه می‌توان گفت: « زبان این قوم یعنی زبان شعر.»

- وابستگی‌های روستایی ، قومی و قبیله‌ای در شعر بلوچ به چشم می‌خورد.

- شعر مكران ( بلوچستان مركزی) با زبان فارسی آمیخته است.

- آثار شعر بلوچی كه اكثراً شفاهی است از طریق نقل سینه به سینه به نسل‌های بعدی منتقل شده است.

- شعر بلوچی ساده و دارای روشنی بیان است و مناظر اطراف خود را توصیف می‌كند.

- شعر حماسی بلوچ شامل قصایدی از جنگ‌های قبیله‌های بزرگ مانند: رندولاشاری و رندو كلمتی است.

- نهایتاً اینكه ، خمیر مایه‌ی شعر روحانیون بلوچ، مایه‌های مشترك اسلامی، تعلیمات دینی و مذهبی ، مدرح و نعت پیامبر ص و اهل بیت (ع) و با رگه‌هایی از عرفان همراه است. و اگر كسی بخواهد قوم بلوچ را بشناسد ، یكی از راههای مهم آن، همین موضوعاتی است كه درباره‌ی آنها شعر سروده است.

   این شهرستان درجنوب استان سیتان وبلوچستان قراردارد که درشمال ان شهرستان ایرانشهر جنوب ان چابهار شرق شهرستان سرباز درغرب ان استانهای کرمان وهرمزگان قرار گرفته اند دارای بخشهای مرکزی - لاشار- قصرقند -  بنت -  فنوج میباشد ازنظراب وهوا زمستانها معتدل وتابستانها گرم است دارای محصولات متنوع کشاورزی از قبیل خرما - پرتقال- لیموشیرین- نارنگی - انبه- لیموترش - خربزه درختی و... که در شهرستان کشت می شود متاسفانه در هفت سال اخیر بعلت خشکسالی مقدارمحصولات بشدت کاهش یافته اکثر قنوات ان خشک شده و خشکسالی ضربه جبران ناپذیری بر کشاورزان منطقه وارد کرده که با بارندگیهای امسال تا حدودی مشکل خشکسالی مرتفع شده است

بخش مرکزی  دارای روستاهای زیادی است از جمله : (کوشک - مخت - بلپیر- پتان - نگور-جلایی کلگ-ابشکی- پیتاپ-پوزگ- نیکو جهان- رمضان کلگ - بازیگر - زیرک اباد- کهورکان- خیراباد- کشیک - هیتک - سرگرانی - داروکان- سبز- رونگ- راوگ)

نکهچ(شامل دهستان ماهبان- روستاهای دشتاندر- اورنگ- کوراندپ)

 متسنگ (گرگان - گو - هیچان-کناردان- کوچینک- تخت ملک - نسفران- ملوران- چاه علی - برمک- شهریری- جوکان)

 دهستان چاهان شامل (کوراندپ- تابکتل- هنزم- زیردان)

بخش بنت شامل روستاهای (روفنان- کنارکمبان- سرگوست - سریزه- مین - چاهک - توجی- جوهانی - دستگرد- توتان- ممدان- دهان - دسک- ابگاه- چراغ اباد)

 بخش لاشار(اسپکه شامل روستاهای پیپ- سرحه-جاکس- ورکات- هریدوک- عیسی اباد- شیر اباد- دبگزان -چانف- گورناگان- شهریانچ)

بخش قصرقند شامل روستاهای (چندوکان- حمیری- هزاری- حاجی اباد- دزبن-کوه بن- ساربگ- بگ - کلمت- کوشوک- هیت- چوت اباد- کورسر-جنگل- کرداک- دهداتی- گربن- گوندرمان- پاتکوپ - میرچ- کرکوم- کهیری- نیلگ)

در ادبیات شفاهی مردم بلوچ تمثیلی است که گرسنگی تاریخی مردم بلوچستان و سیستان ،و نیز همدردی و تعامل دیرینه ومستدام آنهابایکدیگررابخوبی نشان می دهد.

هیچان ، روستائی است در دهانه تنگ سرحه یعنی تقریباهمان جایی که دادشاه بلوچ ، مادام کارول آمریکایی رادرآنجاکشت.قصه تمثیلی زیربنام «سگهای هیچان و سگهای سیستان » دربیشترنقاط بلوچستان معروف است.

حکایت می کنندکه،درست مثل همین سالهای ما، هفت سال ، هیچ باران نبارید. و سگهای هیچان ازگرسنگی به تنگ آمدند و تصمیم گرفتند تدبیری کنند. و برای نجات ازاین فلاکت راهی بجویند.پس،زوزه کشیدند و یکدیگر را فراخواندند و گردهم آمدندو رای زدند و بالاخره تنهاطریق،آن دیدندکه راهی سیستان شوندکه به انبارگندم نامی بود.

پس ازیک ماه شب و روزپیمایی ،خسته ورنجور به کارواندر فرو آمدند.تا دمانی بیاسایند . ازقضا در آنجا دسته ای سگ در سایه پرتگاهی لمیده بودند که با ورود هیچانی ها ، گوش تیز کرده سر برافراشتند.سگهای هیچان خو را به حوضچه های آب جاری چشمه سپردند و در آن غلتیدند وآب خوردند وبیرون آمده ،نزد دسته دیگر رفتند و پس ازسلام علیک ،احوال جوییدند. واحوال چنین شنیدند که :

درسیستان هفت سال است که آسمان نباریده ،چهارپایان همه از بین رفته اند .

حتی موشی به سوراخی هم باقی نمانده است ما هم تنها نیم جان باقی مانده از هفت جان خود رابه کول بسته به هیچان می بریم .بلکه در آنجا چیزی باب دندان بیابیم.

سگهای هیچان گفتند:

ما خود سگهای هیچان ایم که پس ازهفت سال چون زمین سیاه شد ،شور و صلاح کردیم و به طرف سیستان براه افتادیم که درآنجا چیز دندان گیری دست دهد. دراین هفت سال ما نان را به خواب هم ندیده ایم و...

گفتی (نان ) ؟!..

سگهای سیستان با چشمهای دریده ولفچه های آب افتاده پرسیدند وسگهای هیچان جواب دادند :

آری ،(نان).

چه باشد این(نان) ؟؟

یکی ازهیچانیها با پنجه اش شکل گردی را روی ماسه ها کشید وگفت:

این است (نان)

سگهای سیستان پرسیدند :

(نان) همین است ؟

هیچانیها گفتند :

همین است.

دراین وقت ،سگهای سیستان ناگهان حمله ور شدند به نان . وچنان گرد وخاکی کردند که نان در آن میان گم شد. ناچارایستادند تا گرد و خاک رقیق گشت ومعلوم شد که از نان خبری نیست .به یکدیگر شک برده بهم پریدند که: تو خوردی ، تو خوردی.....

سگهای هیچان اوضاع سیستان را دریافته ،آرام ،دمشان را گذاشتند لای پایشان و زدند به چاک دره آلیدر در نزدیکی کارواندر وسرازیر شدند به مقصد همان هیچان خود، که : زهی آب ولایت!

این که نقل شد ،حکایتی است درافواه .ومنظور از نقل آن به هیچ وجه من الوجوه توهین به سگهای هیچان وسیستان نیست.بلکه منظور ،یادآوری آن نخه باریک ارتباطی است بین انسان وانسان ؛ از زابل تا هیچان واز بلوچستان تا سیستان ؛ که وقتی روزگار تنگش را می کشید ،به امید یاری روی بیکدیگر می نهادند.

اما بگذر ازسگها و بگذار قحطی هفت ساله قدیمی را , که داستان دیگری است . داستان من وتوست در اکنون, در خشکسالی هفت ساله کنونی که پایانی هم برایش متصور نیست ودر هیچستان من هیزم هم قحط استو وقحطی من منحصر به این ها هم نیست. تو از میان شولای خاکستری شهر سوخته چون ققنوس سر برمی آوری وزندگی جدیدی را آغاز می کنی وهمه امکانات زمینی به کمکت می شتابند. تا سند هستی وچیستی خود را ،به جهان اعلام کنی .حتی هامون خشکیده ات را ازفرش زمین به عرش اعلا برسانی ودود ازقله تفتان برآوری .آیا می دانی دراین معنی که موضوع من است ،تفتان کجاست وهامون کجا؟

وقت آن است که خون موج زند دردل لعل

                                            زین تغابن که خزف می شکند بازارش

تغابن خزف ولعل ، عینا همان تغابن هامون وتفتان است . وقتی نقل دریاچه و آب و زراعت است ، بی تردید جایگاه هامون بسی وسیع تر ازبلندای تفتان!

اما زمانی که سخن از نماد یک فرستنده تلویزیونی است، آن نماد باید هیاتی شبیه به یک دکل داشته باشد ،نه یک همواره , ولو بی نهایت ؛ ولو یک دریاچه پر آب.

آنچه درآرم تصویری شبکه هامون نمایش داده می شود .دکلی است در پس زمینه : که آن آرم کوچولوی گرافیکی شبکه ،ازجایش می جنبد ،به راه می افتد وبر روی آن دکل استقرار برشانه استوار و امن و وافی به مقصود تفتان را می طلبد؛ نه درغلتیدن به پهنه هامون را .وخوش دارد آوازش را براوج یک کوه سر دهد .نه درحضیض هامونی خشکیده وترک ترک شده .

این به جای خود .ازاختلاف جمعیتی وجغرافیایی بگوئیم ؛جمعیت سیستان ،وجمعیت بلوچستان ! اینکه سیستان چه میزان جمعیت دارد وبلوچستان چه قدر؛این چند نماینده در مجلس دارد وآن چند ؟نیز به یاد بیاوریم که حدود جغرافیایی بلوچستان تا کجاها کشیده شده است وکل مساحت سیستان چند کیلومتر مربع است!

از این هم گذشته ،زبان بلوچی به شهادت حروف و واژه ها ونحوه تلفظ ،نه گویشی از گویش های زبان فارسی جدید ،بلکه قطع نظر از تاثیراتی که در سده های اخیر از فارسی وعربی پذیرفته ، بازمانده منزوی و مهجوری از زبانهای پارسی باستان ، اوستائی ، پهلوی وگاه سغدی و آرامی است . فرهنگ زارعی و شبانی _ ساربانی که ازهجوم فرهنگ های مهاجم کمتر صدمه دیده ،گواه بر این مدعاست.

و وقتی چنین باشد ، زبان بلوچی با وجود انزوا ومهجور ماندگی ، فرهنگ زنده ومنبع بی بدیلی است که در صورت محفوظ ماندن قادر است به فارسی معاصر نیز غنا ببخشد .

در این صورت ونیز به آن دلیل که ازجهتی خود زبانی مستقل است ،آیا به راستی شایسته آن نیست که از لهجه سیستانی به مراتب فراتر بایستد؟!

تلویزیون استان ، نه تریبونی برای مردم استان وعرصه تجلی تاریخ وفرهنگ ومعنویت قوم ، بلکه وسیاهه ای است برای تهی کردن از آن ، از عملکرد واوضاع واحوال تلویزیون بر میاید که ما باید سم به نعلی بسپاریم که نعل بند به دلخواه خود شکل داده است و نمی خواهد بداند هم ،این موجود سم دار نیست که هیچ ،اصلا حیوان هم نیست . بلکه انسان است واتفاقا مصداق شعوبا وقبائلا ؛ که لتعارفوا ، هم درباره اش صادق است .واین شعوب وقبائل ملزومات ومحذورات ومعاذیری هم دارند . مختصاتی خاص خود دارند که خدای آفریننده در سرشتسان نهاده است وبا یک امر و نهی ، که ربطی به معاریف ومنکرات هم ندارد . برطرف نمی شود .اینها با چهره مسی مفرغی خود از آن سوی هزاره ها آمده اند و با زبان وفرهنگ ومعنویت وارزشهای خاص خود آمده اند و آمده اند تا با نام وچهره وارزشهای خود زندگی کنند . نیامده اند که چهره خود را خرج برنامه سازی عده ای کنند. نیامده اند که از چهره و مختصات آنان به منظور جلب گردشگر وتماشاچی استفاده شود.

آنچه از چهره این مردم به نمایش گذاشته می شود نماینده چهره واقعی آنان نیست. چنین که از برنامه های شبکه هامون می توان گفت ،نظر تهیه کنندگان این فیلمها آن است که فیلمی در باره آدمهای نخستین ودست بالا در مایه رمز بقای عقب ماندگانی چون جنگلیان آمازون بسازند که به شکار موش صحرائی می روند. حرفشان را با اشاره بیکدیگر می فهمانند؛ هنوز به حیوان ناطق تبدیل نشده اند ، واز قانون جنگل استفاده می کنند ؛ وتریاک می کشند ، هروئین وکوکائین رد می کنند واز بدبخت کردن دیگران محفوظ می شوند و....و این شده است که ما یک دقیقه هم در برنامه های شبکه استانی (صدا ) نداریم .درحالی که برادران سیستانی به لهجه خودشان تماس تلفنی زنده دارند، نمایش اجرا می کنند . فیلم دوبله می کنند و ... مشهدی ها وگیلانی ها هم پیش از اینها لورل وهاردی را دوبله می کردند.

آذریها هم اضافه برهمه امتیازهای صدا وسیمایی ومطبوعاتی اخیرا یک کرسی به زبان ترکی در دانشگاهها هم گرفته اند .کردها هم چنین ولرها ...مابخیل نیستیم و نمی خواهیم دست پیش بارش رحمت بگیریم .اما این باران هم جهانی که به مصداق آن ضرب المثل ،بر سر همه باید ببارد ،چرا از این تکه از جهان دریغ میشود.چرا تیرگی یک سطحه کوچک از پوست تن ایران اسلامی ،آنهم بر اثر تابش آفتاب ، به (قانقریا) تعبیر می شود ؟ آیا ممکن نیست جوان ترین وروان ترین وشاداب ترین خون زندگی در زیر همین سطحه کوچک تیره را اتفاقا به همان دلیل تندی آفتاب _ بتوان یافت؟...

جوابی نمی آید .حتی روشنفکران ،شاعران ونویسندگان ومورخان ومحققان سیستان نیز سکوت کرده اند .آنها آگاهند که در ایران باستان اقوامی بودند. و قومی بود سکائی ،وقومی بود ماکائی .

واین دو قوم در همین دو قلمرو ساکن بودند و مراوده و بده بستان داشتند . شادی را تقسیم می کردند . درد را و مرگ و ماتم را نیز تقسیم می کردند.و اگر چه ناتنی ،اما برادر وار می زیستند.تمثیل آغاز این مقال ، گواه زنده ایست برآن گذشته های خوب. اما امروز ،حتی از روشنفکران نیزصدائی بر نمی آید.              ع- برهانی

  بیمارستان ایرانشهرکه چندین  سال قبل از پیروزی انقلاب ساخته شده همچنان میزبان مردم این شهرستان وحتی شهرهای همجوار دیگر است درمورد این بیمارستان هرچه گفته شود باز هم کم است چون از بودنش نبودنش بهتر است ، در آن صورت مردم زحمت حمل این همه مریض را به بیمارستان نمی کشند وهزینه های گزاف نمی پردازند بلکه درمنزل شاهد مرگ عزیزان خود شده بدون آنکه هزینه ای بپردازند  و تاکنون گوش کسی بدهکار نبوده واعتراض مردم به جایی نرسیده است وغالب پزشکان چنان به جان مردم افتاد ه اند که گویی داستان حمله گرگهای گرسنه به روستایی در صدها سال پیش تداعی می شود.

  به درخواست یکی از دوستان این آموزش رو گذاشتم تا استفاده لازم رو ببره

 HyperTerminal  برنامه ای است كه توسط آن می توانید با استفاده از خطوط تلفن (و بدون نیاز به اینترنت) فایلهایی را از هر نوع به دوستانتان ارسال و یا از آنها فایلهایی را دریافت نمایید.

شاید شما هم مانند من از ارسال فایلها توسط ابزار ذخیره سازی (مانند CD، دیسك و...) خسته شده اید در این قسمت قصد داریم به بررسی یكی از قابلیتهای جذاب و كمتر شناخته شده ویندوز كه توانایی بالایی در ارسال و دریافت فایلهای مختلف به نام Hyper Terminal بپردازیم.

   این منطقه در محدوده جغرافیایى ً00:َ00 : ُ27 تا ً00 :َ30 :ُ27 عرض شمالى وً00 :َ00 :ُ60 تا ً00 :َ30 :ُ60 طول خاورى و در فاصله 25 كیلومترى باختر شهرستان ایرانشهر قرار دارد و شامل نقشه هاى توپوگرافى 50000/1 رودخانه دبگزان ـبمپورـسرتختى ـشمال سرتختى است.

   از نظر تقسیمات زمین شناسى ایران محدوده مورد مطالعه جز زون جنوب شرقى ایران محسوب شده و مابین دو ورقه اسپكه در جنوب و ورقه بزمان در شمال كه بترتیب جزء زون افیولیتى ایرانشهر-سرباز و زون جبال بارز مسوب مى شوند قرار دارد.سیستم راههاى ارتباطى در منطقه مشتمل بر راههاى اسفالته و خاكى است كه ، امكان ارتباط ان را با سایر مناطق ممكن میسازد.

بطورى كه راه اسفالته بمپور- چاه دراز - اسپكه (87 كیلومتر)، ارتباط  با بخشهاى جنوب غربى ورقه و ابادى اسپكه را ممكن میسازد.و راه اسفالته بمپور- چاه شور (حدود 68 كیلومتر) ارتباط با بخشهاى شمال غربى ورقه و ابادى چاه شور از ورقه سند را امكان پذیر میسازد. راه اسفالته بمپور- بزمان(20 كیلومتر راه اسفالته فرعى +65 كیلومتر راه اسفالته اصلى )نیز با روند تقریبى شمال باخترى-جنوب خاورى امكان ارتباط با ورقه بزمان و بخشهاى شمال خاورى ورقه را ممكن میسازد.خود بخش بمپور نیز از طریق راه اسفالته نسبتا كوتاهى ( بمپور-نوك جوب ) میتواند با بخشهاى شرقى ورقه ارتباط داشته باشد.. میزان راههاى خاكى در منطقه بسیار ناچیز بوده و در بخش مركزى و شرق ورقه جاى دارند كه در نهایت به راههاى اسفالته متصل میگردند.

جغرافیاى طبیعى منطقه

آب و هواى ناحیه گرم و خشك و كویرى است .میانگین درجه حرارت در منطقه حدود 20 تا 25 درجه سانتیگراد بوده ، میزان رطوبت نسبى هوا بسیاركم و بارندگى سالیانه نامنظم است(كمتر از 100 میلیمتر).

  یخبندان در منطقه بسیار نادر و روزهاى ابرى كم است .ریزشهاى جوى در منطقه بصورت باران و اكثرأرگبار است و بارش برف بندرت دیده مى شود و قسمت اعظم آن به زمستان و اوایل بهار مربوط مى شود.این ورقه از آبادیهاى محدودى تشكیل شده كه تمامأ در جنوب ورقه متمركزند.

یكى از دلایل بارز این اجتماع وجود رودخانه بمپور میباشد كه در تمام فصول سال اب در ان جارى بوده ونقش مهمى رادر ابیارى و زهكشى زمینهاى این بخش از ورقه دارد.این رودخانه بادرازاى حدود 275 كیلومتر ابهاى قسمت شرقى بلوچستان را جمع اورى كرده و بعد از مشروب نمودن ایرانشهر از ان گذشته و به جازموریان مى ریزد. این رودخانه در 6 كیلومترى جنوب غربى بمپور قرار داشته واز ارتفاعات خاورى ایرانشهر سرچشمه میگیرد و به نامهاى محلى كارواندر و دامن نامیده میشود.و حوضه ابریز ان شامل حوضه ابریز جازموریان است. و در دو سمت ان جنگلى از درختان كهور -گز-كنار پرورش مییابد. بیشه زارها و استپهاى بیابانى و گیاهان خودرو نیز از پوشش هاى گیاهى موجود در منطقه بشمار میروندو كشت محصولاتى نظیر گندم ، جو ،ذرت ،انبه ،خرما ,حبوبات و مركبات كماكان در منطقه عمومیت دارد. دامهایى نظیر شتر,بز,گاو ,گوسفند نیز بطور عموم در منطقه پرورش مى یابند.

ویژگیهاى انسانى منطقه

  یكى از ویژگیهاى اساسى جمعیت در این منطقه تركیب قومى و ایلى انهاست.چرا كه قسمت اعظم جمعیت را ایلات و طوایف تشكیل میدهند كه روابط خویشاوندى در انها بسیار مستحكم بوده و مانع از دشمنیهاى درون طایفه اى مى گردد.مردم این منطقه از نژاد اریایى و طایفه بلوچ بوده و به لهجه بلوچى تكلم دارند .

دین انها اسلام و مذهبشان به دو صورت شیعه و حنفى میباشد.

   وضعیت پوشاك محلى و سنتى بوده و طرز ساخت و ساز منازلشان تابعى از شرایط نامساعد اب و هوایى است و چهره بافتى ان همانند سایر مناطق بلوچستان میباشد.

وجود عوامل طبیعى منفى و روابط پیچیده اجتماعى از یك سو و جاذبه هاى اقتصادى و رفاهى در سایر مناطق كشور نقش مهمى را در مهاجرت افراد داشته است.

مردم این منطقه همانند سایر مناطق بلوچستان بعلت انزواى فرهنگى -شرایط نامساعد جغرافیایى-عدم توسعه اقتصادى و صنعتى و كشاورزى در محرومیت و بیكارى بسر میبرند.چرا كه وجود تمامى این شرایط نا مساعد امكان استفاده از نیرى انسانى و بهره گیرى از حداقل امكانات را محدود میسازد.اگرچه به سبب وجود رودخانه بمپور مختصر زراعت و كشاورزى در بخشهاى جنوبى منطقه و در اطراف رودخانه دیده میشود ولى دامدارى و دامپرورى و انجام كارهاى دستى از فعالیتهاى عمده مردم منطقه بشمار مى رود.

تاریخچه مطالعات زمین شناسی

از مطالعات صورت گرفته در منطقه مورد مطالعه كه حدمابین اسپكه و بزمان است , میتوان به مطالعات زمین شناسى هوبر در سال 1962 اشاره نمودكه در راستاى تهیه نقشه زمین شناسى 250000/ 1 ایرانشهر روى ورقه 100000/ 1 بمپور انجام داد و نتیجه آن به همراه گزارش زمین شناسى 4 ورقه دیگر در نهایت توسط اقاى مهندس سهندى بصورت چهار گوشه ایرانشهر چاپ گردید.

گزارشات شركت ملى نفت ایران نیز در قالب مطالعات زمین شناسى بلوچستان و نقشه هایى كه از روى عكسهاى هوایى تهیه شده است ناحیه مورد مطالعه را تحت پوشش قرار مى دهد

مطالعات ژئوفیزیكى در سردگال واقع در شمال رود بمپور كه به منظور تعیین ضخامت لایه هاى آبدار و سفره هاى آب زیرزمینى و بررسى وضعیت هیدروژئولوژیكى و تعیین عمق و جنس سنگ كف به روش ژئوالكتریكى توسط سازمان آب منطقه اى جنوب شرق و مهندسین مشاور آب و خاك به مدت یك سال (50-51)صورت پذیرفت نیز از جمله كارهاى صورت گرفته در منطقه میباشد

زمین شناسى عمومى منطقه

  از نظر تقسیمات زمین شناسى ایران منطقه مورد مطالعه در زون جنوب خاورى ایران و بین دو ورقه بزمان در شمال و ورقه اسپكه در جنوب واقع بوده و بر اساس نقشه واحدهاى ساختمانى-رسوبى ایران ،م.ح.نبوى ،1355 میتوان ان را جز، زیر پهنه جازموریان در نظر گرفت .

این منطقه از نظر زمین شناسى بسیار جوان میباشد.بطورى كه بخش اعظم ان را رسوبات كواترنرى در بر میگیرد.قدیمیترین و جوانترین رسوبات ان بترتیب مربوط به زمان میوسن و كواترنرى است.بگونه اى كه میتوان اذعان داشت پیدایش وتشكیل و تكامل این منطقه در زمان ترشیرى ومتاثر از عملكرد فازهاى الپى سنوزوئیك (ساوین-اتیكن و پاسادنین ) صورت پذیرفته است.

در این نوشتار بطور دقیق اطلاعى از وضعیت وسن پى سنگ منطقه در دسترس نیست. ولى تصور میشود با توجه به قرار گیرى این منطقه در زیر پهنه جازموریان پى سنگ ان اقیانوسى باشد. قدیمى ترین رسوبات این منطقه (نهشته هاى میوسن ) بعلت عملكرد فاز الپى ساوین بصورت رخساره هاى خشكى كه معرف حوضه هاى رسوبى كم عمق است با لیتولوژى كنگلومرا ،ماسه سنگ ،سیلتستون و مادستون برجاى گذاشته میشوند كه بخشى از این نهشته ها در شمال خاورى منطقه بعلت شدت فعالیتهاى تكتونیكى چین خوردگى و گسلش پیدا نموده اند.در ادامه این تشكیلات بعلت عملكرد فاز كوهزایى اتیكن رسوبات تخریبى و قاره اى پلیوسن كه مشتمل بر كنگلومرا و ماسه سنگ است بر جاى گذاشته میشوند. عملكرد فاز كوهزایى پاسادنین در انتهاى پلیوسن نیز نقش مهمى را در چین خوردگى طبقات رسوبى این زمان و شكل گیرى نهایى این منطقه میتواند داشته باشد. رسوبات ابرفتى كواترنرى نیز بدنبال فرسایش و تخریب شدید ارتفاعات و واحدهاى سنگى قبلى به وسعت زیادى در منطقه دیده میشود.در كل میتوان اذعان نمود كه در زمان نئوژن یك حوضه رسوبى كم عمق با رخساره هاى قاره اى داشته ایم كه در زمان كواترنرى به رسوبات سطحى مبدل گشته است .

توپوگرافى

  مرتفع ترین بخش منطقه به ارتفاع 693 متر در جنوب ورقه و پست ترین ان به ارتفاع 487 متر در جنوب باخترى ورقه مربوط به تپه هاى ماسه اى كواترنرى است.

سیستم ابراهه ها در منطقه از روند عمومى شمال خاورى-جنوب باخترى و خاورى-باخترى تبعیت نموده ، نقش مهمى را در زهكشى و ابیارى منطقه دارند.

از ابراهه ها و رودخانه هاى معروف در منطقه میتوان رودخانه بمپور را نام برد كه در 6 كیلومترى جنوب غربى بمپور قرار داشته و از ارتفاعات خاورى ایرانشهر سرچشمه میگیرد و به نامهاى محلى كارواندر و دامن نامیده میشود.

این رودخانه با درازاى حدود 275 كیلومتر ابهاى قسمت شرقى بلوچستان را جمع اورى كرده و بعد از مشروب نمودن ناحیه اى به وسعت 2 در 4 كیلومتر حد ما بین ایرانشهر و بمپور از ان گذشته و به دریاچه فصلى جازموریان مى ریزد.

این رودخانه تقریبا در تمام طول سال اب داشته ولى میزان ان به اندازه اى است كه فقط میتوان كشت و زرع مختصرى را در اطراف ان انجام داد .قابل توجه اینكه حوضه ابریز این رودخانه شامل حوضه ابریز جازموریان است طبقات رسوبى در منطقه داراى شیب بسیار ملایمى میباشند و تپه هاى ماسه اى بخش اعظم جنوب ورقه را در بر گرفته اند.

تنها ساختمانهاى تكتونیكى در منطقه شامل گسله تراستى و تاقدیس بر گشته میباشد كه فقط در شمال خاورى ورقه وجود دارند.وجود اختلاف درجه سختى و درجه هوازدگى در سنگها بنوبه خود نقش مهمى را در چهره توپوگرافى منطقه نمایان میسازد.بطورى كه رسوبات كواترنرى در مقابل رسوبات نئوژن وضعیت ناپایدارتر و سست ترى را از خود نشان میدهد. وجود ساختمانهاى تكتونیكى -تراسهاى دره اى -مخروط افكنه ها -تپه هاى ماسه اى-رسوبات ابرفتى ,سیلابى و دریاچه اى نیز از چهره هاى بارز زمین شناسى در منطقه محسوب مى شود.

لرزه زمین ساخت منطقه

 از دیدگاه لرزه زمین ساختى منطقه مورد مطالعه در حوزه سایزموتكتونیك قسمت مركزى بخش خاورى ایران كه نمایانگر محیط بین صفحه اى است قرار مى گیرد. بر اساس نقشه احتمال وقوع زلزله بر حسب درجه مركالى نیز پهنه مورد مطالعه در محدوده5 تا 6 درجه مركالى قرار میگیرد كه در صورت وقوع زمین لرزه میزان خسارت وارده كم و یا حتى بدون خسارت است.بر اساس نقشه هاى پهنه بندى خطر نسبى زمین لرزه در مناطق جنوب خاورى ایران نیز ،محدوده مورد مطالعه پیرامون پهنه با خطر نسبى نسبتاً پایین-پایین قرار مى گیرد كه احتمال وقوع زمین لرزه هاى ویرانگردر آن بسیار بعید است و از نظر خطر زمین لرزه براى احداث شهرهاى جدید و گسترش مناطق مسكونى مناسب است.معذالك رعایت ایین نامه طراحى ساختمانى در برابر خطر زمین لرزه امرى اجتناب ناپذیر میباشد. 

  صنعت دستى سوزن دوزى بلوچى بعنوان هنرى مرجع و نمادین در استان سیستان وبلوچستان مطرح بوده و در خارج از کشور به ویژه در خاورمیانه ازصنایع معروف و شناخته شده است .

سوزن دوزى از هنرهاى دستى زنان و دختران بلوچ است که امروزه به علت استقبال زیاد مردم در سراسر دنیا بسیار مورد استقبال است .

زنان بلوچ با دوختن نقش هایى بر روى پارچه با نخ هاى مخصوص و در برخى موارد با نخ هاى زرین و سیمین این تکه ها را بر روى آستین ، دامن و یقه و جلوى لباس هاى بلوچى وصل کرده ، زیبایى خاصى به آن می بخشند.

در گذشته تکه هاى سوزندوزى براى محافظت و پوشش بیشتر لباس زنان استفاده می شد و امروزه زیبایى، هنر و صنعت نیز به آن افزوده شده است .

سوزن دوزى در نقش ها و مدلهاى متفاوتى با عناوینى شامل پرگار، سراوانى،هفت تارى، جاوک ، شیدا و یکتارى در فرآورده هاى مانند جاکلیدى، گوشواره ، تلسر، قاب عکس ، جلد آلبوم و رومیزى تولید و عرضه می شود.

مسوول صنایع دستى شهرستان نیکشهر دراین زمینه با اشاره به اینکه نگارش قرآن کریم به صورت سوزن دوزى و براى نخستین بار از این شهرستان شروع شده مى گوید : هنر صنایع دستى به ویژه سوزن دوزى دراین شهرستان بی نظیر است .

"خیرنساامیرى" می افزاید : در خیلى از زمینه ها مثل سوزن دوزى در حال پیشرفت هستیم و سوزن دوزى بلوچ در کل خاور میانه یک هنر مرجع و نمادین است .

وى گفت : براى رونق وبهبود صنایع دستى در نیشکهر طرح شناسایى صنعت گران زن بویژه در مناطق عشایرى انجام شده است .

وى گفت : صدور یک هزارو۲۰۰ کارت صنعتگرى ،پرداخت تسهیلات اشتغالزایی و دوره هاى آموزشى از جمله کارهاى انجام شده براى بهبود صنایع دستى به ویژه سوزن دوزى درمنطقه است .

به هرحال صنعت دیرینه سوزن دوزى بلوچى براى قرار گرفتن درجایگاه ویژه خود نیازمند حمایت مسوولان است . ایجاد نمایشگاه هاى خاص ، پرداخت تسهیلات حمایتى به شاغلان دراین حرفه و فراهم کردن بسترهاى صادراتى از نیازهاى صنایع دستى منطقه ازجمله صنعت منحصر به فرد سوزن دوزى است .

استان سیستان وبلوچستان بابیش ازدومیلیون نفر جمعیت و۱۸۷ هزارکیلومتر مربع وسعت پهناورترین استان کشور بوده و صنایع دستى دراین استان از رونق خاصى برخورداراست .

زاهدان ،خبرگزارى جمهورى اسلامى